Μηχανισμοί φλεγμονής λόγω τρανς λιπαρών.

Τι είναι τα τρανς λιπαρά οξέα;

Τα τρανς λιπαρά δημιουργούνται κυρίως μέσω βιομηχανικών διεργασιών, όταν φυτικά έλαια υποβάλλονται σε μερική υδρογόνωση. Αυτό το στάδιο αλλάζει τη χημική τους δομή, από τη φυσική «cis» μορφή σε «trans», αυξάνοντας τη σταθερότητα και τη διάρκεια ζωής των προϊόντων. Τα τρανς λιπαρά βρίσκονται κυρίως σε επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως:

• Τηγανητά φαγητά
• Μπισκότα και αρτοσκευάσματα
• Μερικά μαργαρίνες και επεξεργασμένα έλαια

Σχέση τρανς λιπαρών και φλεγμονής

Τα τρανς λιπαρά έχουν συνδεθεί με την πρόκληση χρόνιας φλεγμονής στο ανθρώπινο σώμα. Η φλεγμονή μπορεί να είναι ο παράγοντας που συμβάλλει σε μια σειρά από ασθένειες, όπως:

1. Καρδιαγγειακές παθήσεις: Τα τρανς λιπαρά αυξάνουν τα επίπεδα της κακής LDL χοληστερόλης και μειώνουν τα επίπεδα της καλής HDL χοληστερόλης. Αυτό οδηγεί σε συσσώρευση πλάκας στις αρτηρίες (αθηροσκλήρωση), γεγονός που προκαλεί φλεγμονή και αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικά επεισόδια.
2. Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2: Μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση τρανς λιπαρών οξέων αυξάνει την αντίσταση στην ινσουλίνη, προάγοντας τη χρόνια φλεγμονή που επιδεινώνει τις επιπλοκές του διαβήτη.
3. Παχυσαρκία: Αν και η παχυσαρκία προκαλείται κυρίως από την υπερβολική πρόσληψη θερμίδων, τα τρανς λιπαρά μπορεί να αυξήσουν την αποθήκευση λίπους και να οδηγήσουν σε αυξημένη φλεγμονώδη αντίδραση στον λιπώδη ιστό. Ο λιπώδης ιστός σε παχύσαρκα άτομα εκκρίνει προ-φλεγμονώδεις κυτοκίνες, που επιβαρύνουν την γενική κατάσταση του σώματος.
4. Άλλες φλεγμονώδεις καταστάσεις: Τα τρανς λιπαρά έχουν επίσης συνδεθεί με την επιδείνωση αυτοάνοσων νοσημάτων, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου. Αυτά τα λιπαρά οξέα διεγείρουν την παραγωγή προ-φλεγμονωδών κυτοκινών, επιδεινώνοντας τη φλεγμονώδη αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Μηχανισμοί φλεγμονής λόγω τρανς λιπαρών

Τα τρανς λιπαρά επηρεάζουν αρνητικά διάφορες βιολογικές διαδικασίες στο σώμα, προκαλώντας φλεγμονή. Μερικοί από τους κύριους μηχανισμούς είναι:

• Ενεργοποίηση φλεγμονωδών μορίων: Τα τρανς λιπαρά αυξάνουν την παραγωγή μορίων όπως οι κυτοκίνες και οι χημειοκίνες, που ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα και προκαλούν φλεγμονή.
• Οξειδωτικό στρες: Τα τρανς λιπαρά μπορούν να προκαλέσουν οξειδωτικό στρες, το οποίο με τη σειρά του ενεργοποιεί φλεγμονώδεις μονοπάτια, επιδεινώνοντας τη φλεγμονή σε κυτταρικό επίπεδο.
• Επίδραση στη μικροχλωρίδα του εντέρου: Τα τρανς λιπαρά μπορεί να επηρεάσουν τη σύνθεση της μικροχλωρίδας του εντέρου, συμβάλλοντας σε διαταραχές όπως το σύνδρομο διαπερατού εντέρου, που συνδέεται με αυξημένη φλεγμονή.

Περιορισμός των τρανς λιπαρών

Λόγω των αρνητικών επιπτώσεων των τρανς λιπαρών, οι παγκόσμιοι οργανισμοί υγείας, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), έχουν κάνει εκστρατείες για την εξάλειψή τους από την τροφική αλυσίδα. Πολλές χώρες έχουν θέσει νομικά όρια στη χρήση τρανς λιπαρών ή έχουν ενθαρρύνει τη χρήση εναλλακτικών φυτικών ελαίων.

Η μείωση των τρανς λιπαρών στην καθημερινή διατροφή μπορεί να συμβάλει στη μείωση της χρόνιας φλεγμονής και να βελτιώσει τη γενική υγεία, μειώνοντας τον κίνδυνο σοβαρών παθήσεων όπως καρδιαγγειακά νοσήματα και διαβήτη.

Συμπέρασμα

Τα τρανς λιπαρά οξέα είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη χρόνιων φλεγμονών στο σώμα, οι οποίες με τη σειρά τους οδηγούν σε σοβαρές ασθένειες. Η κατανάλωση τροφίμων που είναι πλούσια σε αυτά τα λιπαρά πρέπει να αποφεύγεται, και η αντικατάστασή τους με πιο υγιεινές επιλογές μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη για την υγεία.