Η γλουτένη είναι μια ελαστική πρωτεΐνη που βρίσκεται συνήθως στο σιτάρι και στα προϊόντα του. Μπορεί επίσης να βρίσκεται στο κριθάρι, στη σίκαλη και σε μικρότερο βαθμό στη βρώμη. Η γλουτένη τρέφει τα φυτά όταν είναι μικρά κατά τη διάρκεια της βλάστησης και αργότερα επηρεάζει την ελαστικότητα της ζύμης, η οποία με τη σειρά της επηρεάζει την ευκολία μάσησης των ψημένων προϊόντων σιταριού.
Η γλουτένη στην πραγματικότητα αποτελείται από δύο διαφορετικές πρωτεΐνες: την γλοιαδίνη και την γλουτενίνη. Ωστόσο "η αληθινή γλουτένη" μερικές φορές ορίζεται ότι βρίσκεται ειδικά στο σιτάρι, η γλουτένη συχνά λέγεται ότι είναι μέρος από τους σπόρους άλλων σιτηρών - συμπεριλαμβανομένων τη σίκαλη, το κριθάρι και διαφόρων διασταυρώσεων - επειδή αυτά τα δημητριακά περιέχουν επίσης σύνθετη πρωτεΐνη που παράγεται από προλαμίνη και γλουτελίνες.
Είναι κακό να τρώμε γλουτένη;
Η κατανάλωση γλουτένης δεν είναι απαραίτητα κακή, αλλά μερικοί άνθρωποι έχουν δυσανεξία στη γλουτένη, που σημαίνει ότι το σώμα τους παράγει μια μη φυσιολογική ανοσολογική απάντηση όταν διασπά τη γλουτένη από το σιτάρι και τα δημητριακά που σχετίζονται με τη διάρκεια της πέψης.
Η πιο γνωστή μορφή δυσανεξία στη γλουτένη είναι κοιλιοκάκη, η οποία επηρεάζει έναν στους 141 ανθρώπους στις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας. Όταν κάποιος με κοιλιοκάκη καταναλώνει γλουτένη, δίνει το έναυσμα για μια ανοσολογική απόκριση που βλάπτει το έντερό τους, το εμποδίζει να απορροφήσει θρεπτικές ουσίες ζωτικής σημασίας.
Η αλλεργία του σίτου είναι ένας σπάνιος τύπος δυσανεξίας στη γλουτένη - είναι μια κλασική τροφική αλλεργία που χαρακτηρίζεται από δερματικές, αναπνευστικές ή γαστρεντερικές αντιδράσεις σε αλλεργιογόνα του σιταριού.
Μετά την κατανάλωση γλουτένης, οι ασθενείς με ευαισθησία στη γλουτένη μπορεί να εμφανίσουν πολλά συμπτώματα της κοιλιοκάκης, όπως διάρροια, κόπωση και πόνος στις αρθρώσεις, αλλά δεν φαίνεται να έχει καταστραφεί το έντερό τους.
Σε περιπτώσεις δυσανεξίας στη γλουτένη, οι γιατροί συστήνουν συνήθως μια δίαιτα χωρίς γλουτένη. Οι ασθενείς πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση των τροφών και των συστατικών που περιέχουν γλουτένη, συμπεριλαμβανομένου του ψωμιού, της μπύρας, των τηγανιτών πατατών, των ζυμαρικών, της σάλτσας σόγιας και ακόμη και μερικές σούπες (εκτός εάν χαρακτηρίζονται ως «χωρίς γλουτένη»). Τα τελευταία χρόνια, πολλοί άνθρωποι χωρίς δυσανεξία στη γλουτένη ακολουθούν διατροφές χωρίς γλουτένη.
Κοιτώντας τα τρόφιμα που δεν έχουν γλουτένη μπορούμε να καταλάβουμε ότι αν δεν προσέξουμε την ποσότητα που θα καταναλώσουμε και πάρουμε περισσότερες θερμίδες από αυτές που χρειαζόμαστε όχι απλά δεν θα χάσουμε βάρος αλλά θα πάρουμε κιόλας. Στο εμπόριο μπορεί να βρει κανείς τρόφιμα χωρίς γλουτένη που να περιέχουν αρκετή ποσότητα ζάχαρης και λίπους. Θα αναρωτιέστε λοιπόν γιατί να υπάρχουν αυτά τα προϊόντα στην αγορά και σε ποιους απευθύνονται. Υπάρχουν μια ασθένεια η κοιλιοκάκη που εμφανίζεται σε ανθρώπους που έχουν δυσανοχή στη γλουτένη. Η Κοιλιοκάκη είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα στο οποίο οργανισμός αντιλαμβάνεται την γλουτένη ως «εχθρό» και παράγει αντισώματα τα οποία τελικά επιτίθενται στο εσωτερικό του λεπτού εντέρου προκαλώντας φλεγμονή και βλάβες. Αυτές οι βλάβες στο λεπτό έντερο μπορεί να οδηγήσουν στη δυσαπορρόφηση θρεπτικών συστατικών και να προκαλέσουν σιδηροπενική αναιμία, οστεοπόρωση και γενικά κακή θρέψη και χαμηλό βάρος στα άτομα που πάσχουν. Άλλα συμπτώματα της νόσου είναι η διάρροια, ο πόνος στην κοιλιά, η κόπωση, οι δύσοσμες κενώσεις και οι ημικρανίες Συνήθως η κοιλιοκάκη εκδηλώνεται σε βρεφική ηλικία όταν γίνεται η εισαγωγή των δημητριακών στη διατροφή του βρέφους, αλλά και σε ενήλικες που μπορεί να ζουν χρόνια χωρίς συμπτώματα και να νοσήσουν πολύ αργότερα. Η διάγνωση γίνεται με εξετάσεις αίματος για την εύρεση των συγκεκριμένων αντισωμάτων. Παρόλο που η κοιλιοκάκη είναι μια σοβαρή χρόνια πάθηση αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά χωρίς φάρμακα και επεμβάσεις. Μοναδική θεραπεία για τα άτομα που πάσχουν αποτελεί η δια βίου διατροφή χωρίς γλουτένη.
Συμπερασματικά αν δεν έχετε δυσανοχή - δυσανξια στη γλουτένη δεν υπάρχει κανένας λόγος να την αφαιρέσετε από την διατροφή σας. Δεν μπορεί η γλουτένη να σας αυξήσει το βάρος, αλλά οι μεγάλες ποσότητες φαγητού και η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας.
Αναζητήστε μια ολοκληρωμένη επαγγελματική και λειτουργική διατροφή χωρίς γλουτένη, στο Διατολογικό μας Κέντρο «Χαριστού Ιουλία» για να σας βοηθήσουμε, να σας καθοδηγήσουμε, ή να ελέγξετε με τις οδηγίες μας, για μια σωστή διαβίωση χωρίς γλουτένη.