ΠΡΟΣΤΑΓΛΑΝΔΙΝΕΣ

• Τι είναι οι Προσταγλανδίνες;

Οι προσταγλανδίνες είναι λιπιδικές ενώσεις, που ονομάζονται εικοσανοειδή και έχουν επιδράσεις στον άνθρωπο. Δύο από τις πιο σημαντικές επιδράσεις των πρσταγλανδινών είναι η ρύθμιση της φλεγμονής και η συστολή της μήτρας στις γυναίκες προκειμένου να επιτραπεί η γέννηση και η έμμηνος ρύση.

Λειτουργία των προσταγλανδινών

Οι κύριες λειτουργίες των προσταγλανδινών περιλαμβάνουν:

• Προώθηση της φλεγμονής σε ιστό που έχει υποστεί βλάβη ή μολυνθεί, προκειμένου να ενθαρρυνθεί η επούλωση.
• Ρύθμιση των λειτουργιών του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της ωορρηξίας, της εμμήνου ρύσεως και της πρόκλησης τοκετού.
• Προαγωγή της πήξης του αίματος.
• Επιδιόρθωση κατεστραμμένων αιμοφόρων αγγείων.
• Έλεγχος της ροής του αίματος.
• Ρύθμιση συστολής και χαλάρωσης των μυών στο πεπτικό σύστημα/έντερο και αναπνευστικό σύστημα/αεραγωγούς.
• Ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος.

Τι πυροδοτεί την παραγωγή προσταγλανδινών;

Το σώμα παράγει περισσότερες προσταγλανδίνες ως απόκριση σε τραυματισμό, μόλυνση, ασθένεια ή άλλους στρεσογόνους παράγοντες. Αυτό τελικά προκαλεί συμπτώματα που σχετίζονται με φλεγμονή, όπως: ερυθρότητα, πρήξιμο, πόνο, πυρετό, κράμπες και ευαισθησία.

Οι προσταγλανδίνες παράγονται από το λιπαρό οξύ που ονομάζεται αραχιδονικό οξύ, το οποίο μετατρέπεται σε προσταγλανδίνη H2 (ή PGH2) και είναι η πρόδρομος ένωση και για τις τέσσερις πρωτογενείς προσταγλανδίνες. Διαφορετικοί τύποι προσταγλανδινών έχουν διαφορετικές και μερικές φορές αντίθετες λειτουργίες, όπως η διέγερση του σχηματισμού θρόμβου αίματος για να βοηθήσουν τα τραυματισμένα αιμοφόρα αγγεία, τη στένωση των αιμοφόρων αγγείων για την πρόληψη της υπερβολικής αιμορραγίας και την αφαίρεση θρόμβων που δεν χρειάζονται.

Ο ρόλος των προσταγλανδινών στη φλεγμονή

Κάθε τύπος προσταγλανδίνης λειτουργεί διαφορετικά για τη διατήρηση της ομοιόστασης στο σώμα. Κατά τη διάρκεια μιας φλεγμονώδους απόκρισης, τόσο το επίπεδο όσο και οι τύποι παραγωγής προσταγλανδίνης αλλάζουν δραματικά. Η παραγωγή προσταγλανδινών είναι συνήθως χαμηλή σε ιστούς που δεν έχουν φλεγμονή, αλλά τα επίπεδα αυξάνονται κατά τη διάρκεια μιας οξείας φλεγμονώδους απόκρισης. Όταν οι προσταγλανδίνες αυξάνονται, αυτό βοηθά στη στρατολόγηση των λευκοκυττάρων και στη διήθηση των κυττάρων του ανοσοποιητικού.

Οι προσταγλανδίνες είναι παρόμοιες με τις ορμόνες επειδή λειτουργούν ως σήματα για να βοηθήσουν το σώμα να πραγματοποιήσει διαφορετικές διαδικασίες ανάλογα με τις ανάγκες, μία από τις οποίες είναι η αποκατάσταση του κατεστραμμένου ιστού. Ωστόσο, διαφέρουν από τις ορμόνες επειδή δεν παράγονται από αδένες και παράγονται στα σημεία όπου το σώμα τις απαιτεί μέσω μιας χημικής αντίδρασης. Έχουν διάφορα αποτελέσματα ανάλογα με το μέρος του σώματος στο οποίο παράγονται.

Οι προσταγλανδίνες είναι σημαντικές για την αντιμετώπιση ορισμένων παθήσεων υγείας, επειδή βοηθούν στον έλεγχο των διεργασιών που απελευθερώνουν φλεγμονώδεις ενώσεις, βοηθούν στη ρύθμιση της ροής του αίματος και παίζουν ρόλο στο σχηματισμό θρόμβων αίματος. Αυξάνουν επίσης τον πόνο και μπορεί να προκαλέσουν πυρετό, που είναι φυσιολογικές αντιδράσεις σε τραυματισμό, μόλυνση ή ασθένειες.

Οι προσταγλανδίνες παράγονται μέσω μιας χημικής αντίδρασης που λαμβάνει χώρα αρχικά λόγω των επιδράσεων ενός ενζύμου που ονομάζεται κυκλοοξυγενάση (κυκλοοξυγενάση-1 και κυκλοοξυγενάση-2.

Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των προσταγλανδινών

Πλεονεκτήματα των προσταγλανδινών:

• Βοηθούν στην αντιμετώπιση ασθενειών και λοιμώξεων.
• Βοηθούν στην αποκατάσταση κατεστραμμένου ιστού.
• Μπορεί να προκαλέσουν τοκετό. Αυτό το κάνουν προκαλώντας χαλάρωση των λείων μυών του τραχήλου της μήτρας που διευκολύνει τη διαστολή.
• Μπορεί να βοηθήσουν στον έλεγχο της αιμορραγίας μετά τον τοκετό.
• Μπορεί να βοηθήσουν στη θεραπεία του έλκους του στομάχου ρυθμίζοντας την έκκριση οξέος του στομάχου και προστατεύοντας το έντερο από βλάβες.
• Ρυθμίζουν την παραγωγή βλέννας.
• Χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του γλαυκώματος.
• Μπορεί να χρησιμοποιηθούν ενδοφλεβίως για τη θεραπεία του συνδρόμου Raynaud, ειδικά σε ασθενείς που δεν έχουν ανταποκριθεί καλά σε άλλες θεραπείες όπως από του στόματος ή τοπικά αγγειοδιασταλτικά.

Μειονεκτήματα των προσταγλανδινών:

• Αυξάνουν τον πόνο ως απόκριση σε τραυματισμό ή ασθένεια.
• Μπορεί να προκαλέσουν πυρετό, πρήξιμο, ερυθρότητα.
• Συμβάλλουν στις κράμπες της περιόδου.
• Μπορεί να αυξήσουν τις αλλεργίες και τις αυτοάνοσες αντιδράσεις.
• Μπορεί να επηρεάσουν τη φυσιολογική διαδικασία επούλωσης.
• Μπορεί να συμβάλουν σε προβλήματα με χρόνιο πόνο, συμπεριλαμβανομένης της αρθρίτιδας.
• Έχουν συνδεθεί με την ανάπτυξη καρκίνου όταν παράγεται σε υπερβολική ποσότητα.
• Μπορεί να προκαλέσουν διάρροια όταν απελευθερώνονται σε υψηλές ποσότητες.

Πώς να ελέγξετε την παραγωγή προσταγλανδινών;

Πώς να εξισορροπήσετε τις προσταγλανδίνες με μια υγιεινή διατροφή:

Αποφύγετε τρόφιμα που περιλαμβάνουν πρόσθετη ζάχαρη, επεξεργασμένα φυτικά έλαια, επεξεργασμένα δημητριακά, κακής ποιότητας κρέατα και επεξεργασμένα κρέατα (όπως αλλαντικά, χοτ ντογκ, αλλαντικά), αλκοόλ και καφεΐνη.

Μην υπερκαταναλώνετε ωμέγα-6 λιπαρά οξέα, από τα οποία συντίθενται οι προσταγλανδίνες. Ο καλύτερος τρόπος για να το κάνετε αυτό είναι να περιορίσετε τη χρήση επεξεργασμένων φυτικών ελαίων.

Δώστε την απαραίτητη προσοχή στις τροφικές αλλεργίες που επιδεινώνουν τα συμπτώματα. Προτιμήστε  τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες για να βοηθήσετε στην εξισορρόπηση των ορμονών. Μερικά παραδείγματα είναι : λαχανικά, φρούτα, όσπρια, φασόλια, ξηροί καρποί, σπόρους και δημητριακά ολικής αλέσεως.

Καταναλώστε τρόφιμα πλούσια σε ωμέγα-3 που βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής, όπως ο σολομός, οι σαρδέλες, το σκουμπρί. Ορισμένες μελέτες έχουν επίσης βρει ότι η κατανάλωση περισσότερου ιχθυελαίου μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της παραγωγής προσταγλανδινών.

Αυξήστε την πρόσληψη αντιφλεγμονωδών βοτάνων και μπαχαρικών, ιδιαίτερα τζίντζερ, κουρκουμά, κανέλα, μαϊντανό.

Εστιάστε στα υγιή λίπη , όπως: ελαιόλαδο, σπόροι λιναριού, σπόροι chia, όλα τα είδη ξηρών καρπών και λάδι καρύδας.

Αυξήστε την πρόσληψη τροφών πλούσιων σε μαγνήσιο και τροφών πλούσιων σε κάλιο, όπως: πράσινα φυλλώδη λαχανικά, σταυρανθή λαχανικά, μπανάνες, βερίκοκα και σύκα, γλυκοπατάτες, αβοκάντο, φασόλια/όσπρια, σολομός και βιολογικά γαλακτοκομικά προϊόντα εάν σας είναι ανεκτά.

Τρώτε περισσότερα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ψευδάργυρο, όπως: σπόρους κολοκύθας, βοδινό, αρνί, κρέατα οργάνων, κάσιους, ρεβίθια, κοτόπουλο, γιαούρτι και σπανάκι.