Βιταμίνη D και Χοληστερίνη: Υπάρχει Σχέση με την Αυξημένη LDL

Τι είναι η χοληστερίνη και γιατί μας αφορά

Η χοληστερίνη είναι λιποειδής ουσία απαραίτητη για:

• Τη σύνθεση κυτταρικών μεμβρανών
• Την παραγωγή στεροειδών ορμονών
• Τη σύνθεση βιταμίνης D και χολικών οξέων

Ωστόσο, όταν τα επίπεδά της ξεφεύγουν από τα φυσιολογικά όρια, ιδιαίτερα της LDL χοληστερίνης, αυξάνεται ο καρδιαγγειακός κίνδυνος. Η δυσλιπιδαιμία είναι πολυπαραγοντική και επηρεάζεται από διατροφή, γενετική, σωματικό βάρος, φυσική δραστηριότητα και ορμονικές ισορροπίες.

Βιταμίνη D: περισσότερη από μια βιταμίνη

Η βιταμίνη D λειτουργεί ως στεροειδής ορμόνη. Οι υποδοχείς της (VDR) εντοπίζονται στο ήπαρ, στο έντερο, στο λιπώδη ιστό και στα αγγεία — όργανα-κλειδιά για τον μεταβολισμό των λιπιδίων.

Η παρουσία αυτών των υποδοχέων υποδηλώνει ότι η βιταμίνη D και η χοληστερίνη συνδέονται μέσω πολύπλοκων βιολογικών μηχανισμών και όχι τυχαία.

Πιθανοί μηχανισμοί σύνδεσης βιταμίνης D και χοληστερίνης

1. Ρύθμιση ηπατικού μεταβολισμού

Το ήπαρ αποτελεί το κέντρο ρύθμισης της χοληστερίνης. Η βιταμίνη D φαίνεται να επηρεάζει ένζυμα που συμμετέχουν στη σύνθεση και τον καταβολισμό της.

2. Έμμεση επίδραση μέσω της ινσουλινοαντίστασης

Η ινσουλινοαντίσταση συνδέεται τόσο με χαμηλή βιταμίνη D όσο και με δυσλιπιδαιμία. Η ανεπάρκεια μπορεί να επιδεινώνει το λιπιδαιμικό προφίλ έμμεσα.

3. Φλεγμονή και οξειδωτικό στρες

Η χρόνια φλεγμονή επηρεάζει αρνητικά τα επίπεδα LDL και HDL. Η βιταμίνη D διαθέτει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, γεγονός που την καθιστά μεταβολικό ρυθμιστή.

Τι δείχνουν οι μελέτες

Παρατηρητικές μελέτες δείχνουν ότι άτομα με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D εμφανίζουν συχνότερα:

• Αυξημένη ολική χοληστερίνη
• Υψηλότερη LDL
• Χαμηλότερη HDL

Ωστόσο, παρεμβατικές μελέτες με συμπληρώματα βιταμίνης D παρουσιάζουν μικτά αποτελέσματα. Σε άτομα με σοβαρή ανεπάρκεια παρατηρείται συχνά βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ, ενώ σε άτομα με επάρκεια τα οφέλη είναι περιορισμένα ή ανύπαρκτα.

Το συμπέρασμα είναι ξεκάθαρο: η βιταμίνη D δεν είναι υποκατάστατο της διατροφικής ή φαρμακευτικής αγωγής για τη χοληστερίνη, αλλά μπορεί να λειτουργήσει υποστηρικτικά όταν υπάρχει έλλειψη.

Παχυσαρκία, βιταμίνη D και χοληστερίνη

Στην παχυσαρκία, η βιταμίνη D παγιδεύεται στον λιπώδη ιστό, οδηγώντας σε χαμηλότερα επίπεδα στον ορό. Παράλληλα, η παχυσαρκία συνδέεται με δυσλιπιδαιμία. Δημιουργείται έτσι ένας φαύλος κύκλος που απαιτεί ολιστική διαιτολογική παρέμβαση.

Διατροφική προσέγγιση: ο ρόλος του διαιτολόγου

• Αξιολόγηση λιπιδαιμικού προφίλ
• Μέτρηση βιταμίνης D (25(OH)D)
• Σχεδιασμός αντιφλεγμονώδους διατροφής
• Έλεγχος σωματικού βάρους

Διατροφικές πηγές βιταμίνης D

• Λιπαρά ψάρια
• Κρόκος αυγού
• Εμπλουτισμένα τρόφιμα

Η διατροφή για μείωση χοληστερίνης σπάνια επαρκεί από μόνη της για επαρκή βιταμίνη D.

Συμπληρώματα βιταμίνης D: πότε έχουν νόημα

Η συμπληρωματική χορήγηση πρέπει να βασίζεται σε:

• Εργαστηριακό έλεγχο
• Εξατομικευμένη δοσολογία
• Τακτική παρακολούθηση

Η άκριτη λήψη δεν βελτιώνει τη χοληστερίνη και μπορεί να αποπροσανατολίσει από τις πραγματικές παρεμβάσεις.

Συμπέρασμα

Η βιταμίνη D και η αυξημένη χοληστερίνη συνδέονται μέσω μεταβολικών και φλεγμονωδών μηχανισμών. Η διόρθωση της ανεπάρκειας μπορεί να υποστηρίξει τη βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ, αλλά δεν αντικαθιστά τη στοχευμένη διατροφή και την ιατρική παρακολούθηση.

Ο ρόλος του διαιτολόγου είναι να ξεχωρίζει την επιστήμη από τον μύθο και να παρεμβαίνει με γνώση, ρεαλισμό και συνέπεια.