Αναιμία και εγκυμοσύνη

Κατά τη διάρκεια του τελευταίου μισού της εγκυμοσύνης, το σώμα παράγει περισσότερα ερυθρά αιμοσφαίρια, για να καλύψει επαρκώς τις ανάγκες της εγκύου και του μωρού. Κάθε ερυθρό αιμοσφαίριο χρησιμοποιεί το σίδηρο ως το κύριο χημικό στοιχείο για τη λειτουργία του. Ωστόσο, ο σίδηρος δεν μπορεί να παραχθεί στο σώμα, αλλά παρέχεται από τα τρόφιμα και απορροφάται μέσω της πέψης των τροφών.

Οι έγκυες γυναίκες χρειάζονται 27 mg την ημέρα, ποσότητα υψηλότερη από την ημερήσια σύσταση των ενηλίκων γυναικών που είναι στα18 mg. Αν και ο σίδηρος βρίσκεται σε πολλά τρόφιμα, είναι δύσκολο να απορροφηθεί. Το γεγονός αυτό καθιστά δύσκολη την κάλυψη των αναγκών του οργανισμού, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η ελλιπής πρόσληψη σιδήρου μέσω της διατροφής οδηγεί σε μειωμένη παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, μια κατάσταση που ονομάζεται αναιμία.  Η αναιμία λόγω ανεπάρκειας του σιδήρου είναι πολύ κοινή και είναι εύκολο να διορθωθεί. Ο οργανισμός της εγκύου χρειάζεται επίσης μια θρεπτική ουσία που ονομάζεται φυλλικό οξύ. Το φυλλικό οξύ βρίσκεται στα περισσότερα πράσινα λαχανικά, απορροφάται εύκολα και είναι απαραίτητο για τη δημιουργία φυσιολογικών ερυθροκυττάρων.

Αιτίες της αναιμίας

• Μειωμένη πρόσληψη τροφών πλούσιων σε σίδηρο και φυλλικό οξύ
• Αυξημένη καταστροφή ερυθρών αιμοσφαιρίων που μπορεί  να εμφανιστεί κατά καιρούς κατά τη διάρκεια ασθένειας.

Συμπτώματα της αναιμίας

Συχνά, οι γυναίκες με αναιμία δεν έχουν συγκεκριμένα συμπτώματα. Εάν η αναιμία είναι σοβαρή, μπορεί να προκαλέσει κούραση και αδυναμία.

Πρόληψη της αναιμίας

Κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε σίδηρο όπως το κρέας, το κοτόπουλο, τα ψάρια, τα αυγά, τα αποξηραμένα φασόλια και εμπλουτισμένα δημητριακά. Ο σίδηρος βρίσκεται στα προϊόντα κρέατος με μια μορφή που ονομάζεται αιμικός σίδηρος και απορροφάται πιο εύκολα από το σίδηρο των λαχανικών. Εάν κάποια έγκυος είναι αναιμική, ο μόνος τρόπος για να αυξήσει το σίδηρο που λαμβάνει, είναι να αυξήσει τις ποσότητες κρέατος που καταναλώνει. Απαιτείται επίσης η κατανάλωση τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε φυλλικό οξύ, όπως τα αποξηραμένα φασόλια, τα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, το φύτρο σιταριού και ο χυμός πορτοκαλιού. Επιπλέον είναι απαραίτητη η κατανάλωση τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C, όπως εσπεριδοειδή και φρέσκα ωμά λαχανικά. Το μαγείρεμα σε κατσαρόλες από χυτοσίδηρο μπορεί να προσθέσει έως και 80% περισσότερο σίδερο στο φαγητό. Τέλος είναι σημαντική η λήψη πολυβιταμινούχου σκευάσματος που περιέχει επιπλέον φολικό οξύ.

Συμπληρώματα σιδήρου

Η επαρκής πρόσληψη σιδήρου μόνο από τη διατροφή είναι αρκετά δύσκολη για μια έγκυο και ακόμη πιο δύσκολη για μια έγκυο με αναιμία. Συνεπώς είναι πιθανή η ανάγκη για λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου, είτε σε μορφή χαπιού, είτε σαν πολυβιταμίνη. Σε περίπτωση που το συμπλήρωμα σιδήρου προκαλεί στομαχικές διαταραχές, προτείνεται ο συνδυασμός του με μια μικρή ποσότητα τροφής. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στην αποφυγή συνδυασμού λήψης του συμπληρώματος σιδήρου με γαλακτοκομικά προϊόντα ή συμπληρώματα ασβεστίου, καθώς μειώνεται σε πολύ μεγάλο βαθμό η διαθεσιμότητα και η απορροφησιμότητα του σιδήρου.

Βιβλιογραφία

1. Institute of Medicine (US). Subcommittee on Nutritional Status, Weight Gain during Pregnancy, Institute of Medicine (US). Subcommittee on Dietary Intake, & Nutrient Supplements during Pregnancy. (1990). Nutrition during pregnancy: part I, weight gain: part II, nutrient supplements. Natl Academy Pr.

2. Cox, J. T., & Phelan, S. T. (2008). Nutrition during pregnancy.Obstetrics and gynecology clinics of North America, 35(3), 369-383.

3. Scholl, T. O. (2005). Iron status during pregnancy: setting the stage for mother and infant–. The American journal of clinical nutrition, 81(5), 1218S-1222S.

4. McMahon, L. P. (2010). Iron deficiency in pregnancy. Obstetric medicine, 3(1), 17-24.