Τι επηρεάζει τον μεταβολισμό

Ο μεταβολισμός επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες τόσο γενετικούς όσο και περιβαλλοντικούς. Στους γενετικούς παράγοντες περιλαμβάνονται το φύλο, τις ορμόνες, τον όγκο του σώματος και την σύσταση του. Αυτοί επηρεάζουν σημαντικά τον βασικό μεταβολισμό. Όταν αναφερόμαστε στους περιβαλλοντικούς παράγοντες εννοούμε για τις περιβαλλοντικές συνθήκες, την θερμοκρασία, την υγρασία και το υψόμετρο.

Επίσης οι διατροφικές συνήθειες παίζουν σημαντικό ρόλο στο επίπεδο λειτουργίας του βασικού μεταβολισμού. Ένας σημαντικός παράγοντας είναι και η ηλικία, καθώς με την πάροδο των χρόνων ο μεταβολισμός παρουσιάζει διακυμάνσεις, που σχετίζονται με τα στάδια ανάπτυξης και τις ενεργειακές απαιτήσεις. Τέλος, η φυσική δραστηριότητα, η κύηση, η έμμηνος ρύση στις γυναίκες, το στρες, οι ασθένειες και τα φάρμακα αποτελούν παράγοντες που επιδρούν σημαντικά στη μεταβολική λειτουργία.

Ορμόνες

Οι ορμόνες που εκκρίνονται από τους ενδοκρινείς αδένες, και ιδιαίτερα οι ορμόνες του θυρεοειδούς αδένα, αποτελούν βασικούς ρυθμιστές του μεταβολισμού. Επίσης, εκκρίσεις ορισμένων αδένων, όπως των επινεφριδίων, των παραθυρεοειδών και του παγκρέατος, επηρεάζουν καταλυτικά τον μεταβολισμό. Πιο συγκεκριμένα:

• Η αυξητική ορμόνη αυξάνει τον βασικό μεταβολισμό.
• Τα κορτικοστεροειδή μειώνουν τον βασικό μεταβολισμό.
• Τα ανδρογόνα επιδρούν αυξητικά κατά 10%-15%, ενώ τα οιστρογόνα έχουν ελαφρώς μικρότερη επίδραση.
• Η γλυκαγόνη αυξάνει τον μεταβολισμό.
• Η αδρελανίνη σε μικρές ποσότητες αυξάνει και αυτή τον μεταβολισμό, ενώ σε μεγαλύτερη ποσότητα μειώνει τον μεταβολισμό.
• Θυροειδικές ορμόνες: Έχουν μεγάλη επίδραση στον βασικό μεταβολισμό. Όσο αναφορά τις διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα, ο υπερθυρεοειδισμός αποτελεί συχνή αιτία αύξησης του βασικού μεταβολισμού, ενώ ο υποθυρεοειδισμός προκαλεί μείωση του βασικού μεταβολισμού.
• Ινσουλίνη: Επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι ένα από τα βασικά αίτια στην αύξηση του βάρους. Πιο συγκεκριμένα, η πρόσληψη υδατανθρακούχων γευμάτων με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, λόγω του μειωμένου μεταβολισμού της ινσουλίνης, προκαλεί αυξημένες μεταγευματικές αυξήσεις της γλυκόζης και της ινσουλίνης. Η μεγάλη ποσότητα ινσουλίνης μπορεί να αυξήσει την αποθήκευση του λίπους και να προκαλέσει διάφορες φλεγμονές στο σώμα, οι οποίες συνδέονται στενά με την παχυσαρκία, τον διαβήτη τύπου 2 και τις καρδιακές παθήσεις.
• Το ορμονικό σας προφίλ επηρεάζει σημαντικά τη μεταβολική λειτουργία σας τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά. Στην περίπτωση των ατόμων που διαμαρτύρονται ότι παίρνουν πολύ εύκολα βάρος λόγω ανεπαρκούς μεταβολικής λειτουργίας υπάρχουν δύο εύκολες εκδοχές:

α) Να υπολειτουργεί ο μεταβολισμός, δηλαδή, να λειτουργεί σε χαμηλότερους ρυθμούς, και

β) Να υπερλειτουργεί, αλλά να μη βρίσκονται στην ακριβή τους θέση τους, οπότε, ανεξάρτητα από τους γρήγορους ρυθμούς του, σαν αποτέλεσμα έχει την ατελή μεταβολική κατάσταση.

Τις συγκεκριμένες λειτουργίες μπορούν να επηρεάζουν δυσμενώς στην πρώτη περίπτωση κυρίως οι θυρεοειδικές ορμόνες και η ινσουλίνη.

Διαβάστε …Φτιάξτε το ορμονικό σας προφίλ με 6 απλά βήματα.