Ακολουθήστε μας στο Instagram
Τι είναι η Ισταμίνη;
Η ισταμίνη είναι μια φυσική ένωση που παράγεται από το αμινοξύ ιστιδίνη και βρίσκεται σε πολλά κύτταρα του σώματος. Παίζει σημαντικό ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα και στις φλεγμονώδεις αποκρίσεις, και είναι υπεύθυνη για πολλές αλλεργικές αντιδράσεις. Ενεργοποιείται όταν το σώμα αντιδρά σε μια "εισβολή" (όπως αλλεργιογόνα), προκαλώντας συμπτώματα όπως εξανθήματα, φαγούρα, πονοκεφάλους και καταρροή.
Εκτός από τη φυσική της παρουσία στο σώμα, η ισταμίνη μπορεί να εισέλθει στον οργανισμό μέσω της διατροφής. Πολλές τροφές, ιδιαίτερα αυτές που έχουν υποστεί ζύμωση ή παλαίωση, περιέχουν ισταμίνη σε υψηλές ποσότητες. Για μερικούς ανθρώπους, το σώμα δεν μπορεί να μεταβολίσει την ισταμίνη αποτελεσματικά λόγω έλλειψης του ενζύμου διαμινοξειδάση (DAO), προκαλώντας τα γνωστά συμπτώματα δυσανεξίας στην ισταμίνη.
Τι είναι η Τυραμίνη;
Η τυραμίνη, από την άλλη πλευρά, προέρχεται από τη διάσπαση του αμινοξέος τυροσίνη. Βρίσκεται σε πολλές τροφές, κυρίως αυτές που έχουν υποστεί ζύμωση, ωρίμανση ή συντήρηση. Η τυραμίνη έχει αντίκτυπο στο νευρικό σύστημα, καθώς επηρεάζει την απελευθέρωση νορεπινεφρίνης, μιας ουσίας που συνδέεται με την αρτηριακή πίεση. Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε τυραμίνη μπορεί να προκαλέσει απότομη αύξηση της αρτηριακής πίεσης σε ευαίσθητα άτομα, ειδικά σε εκείνους που λαμβάνουν αναστολείς της μονοαμινοξειδάσης (MAOIs), φάρμακα που χρησιμοποιούνται συχνά για την κατάθλιψη.
Πηγές Ισταμίνης και Τυραμίνης
Η ισταμίνη και η τυραμίνη βρίσκονται συχνά στις ίδιες κατηγορίες τροφίμων, κάτι που καθιστά δύσκολη την αποφυγή τους από άτομα με δυσανεξία σε αυτές τις ουσίες. Ορισμένα από τα κοινά τρόφιμα που περιέχουν και τις δύο αυτές αμίνες περιλαμβάνουν:
- Τυριά με ωρίμανση (π.χ. μπλε τυρί, παρμεζάνα, τσένταρ)
- Καπνιστά και επεξεργασμένα κρέατα (π.χ. σαλάμι, ζαμπόν, λουκάνικα)
- Ζυμωμένα τρόφιμα (π.χ. ξινό λάχανο, σάλτσα σόγιας, μίσο)
- Ψάρια σε κονσέρβα ή παστά (π.χ. αντσούγιες, σαρδέλες)
- Κόκκινο κρασί και άλλα αλκοολούχα ποτά που έχουν υποστεί ζύμωση
Η διαδικασία ζύμωσης, παλαίωσης και συντήρησης αυτών των τροφίμων αυξάνει τα επίπεδα τόσο της ισταμίνης όσο και της τυραμίνης, καθιστώντας τα τρόφιμα αυτά πρόκληση για άτομα με ευαισθησίες.
Κοινές Επιδράσεις στον Οργανισμό
Παρά το γεγονός ότι η ισταμίνη και η τυραμίνη έχουν διαφορετικούς ρόλους, τα συμπτώματα από την υπερβολική κατανάλωσή τους μπορεί να είναι παρόμοια. Και οι δύο αμίνες μπορούν να προκαλέσουν πονοκεφάλους, δυσπεψία, αυξημένη αρτηριακή πίεση και γενική δυσφορία σε άτομα που έχουν ευαισθησία.
Ισταμίνη και Αλλεργικές Αντιδράσεις
Η ισταμίνη συνδέεται κυρίως με αλλεργικές αντιδράσεις και φλεγμονώδεις αποκρίσεις. Άτομα με δυσανεξία στην ισταμίνη μπορεί να εμφανίσουν πονοκεφάλους, εξανθήματα, καταρροή ή ακόμα και αναπνευστικές δυσκολίες μετά την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε ισταμίνη.
Τυραμίνη και Υπέρταση
Η τυραμίνη, από την άλλη, σχετίζεται με την αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Για άτομα που παίρνουν φάρμακα όπως οι MAOIs, η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε τυραμίνη μπορεί να προκαλέσει σοβαρή υπερτασική κρίση, μια δυνητικά επικίνδυνη κατάσταση.
Διαφορές στη Μεταβολή και Αντιμετώπιση
Μια σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο ουσιών είναι ο τρόπος με τον οποίο το σώμα τις μεταβολίζει. Η ισταμίνη αποδομείται κυρίως από το ένζυμο διαμινοξειδάση (DAO), ενώ η τυραμίνη αποδομείται από τη μονοαμινοξειδάση (MAO). Αυτή η διαφορά στον μεταβολισμό τους εξηγεί γιατί άτομα που λαμβάνουν αναστολείς MAO έχουν αυξημένο κίνδυνο για προβλήματα που σχετίζονται με την τυραμίνη, αλλά όχι απαραίτητα με την ισταμίνη.
Για τη διαχείριση της δυσανεξίας στην ισταμίνη, η αποφυγή τροφών πλούσιων σε αυτήν είναι συχνά η πρώτη γραμμή άμυνας. Για την τυραμίνη, τα άτομα που λαμβάνουν φάρμακα όπως οι MAOIs πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά με τη διατροφή τους, αποφεύγοντας τροφές υψηλής περιεκτικότητας σε αυτήν.
Συμπέρασμα
Η ισταμίνη και η τυραμίνη, αν και προέρχονται από διαφορετικά αμινοξέα και εκτελούν διαφορετικές λειτουργίες στο σώμα, έχουν κοινά χαρακτηριστικά και μπορούν να προκαλέσουν παρόμοιες αντιδράσεις σε ευαίσθητα άτομα. Η παρουσία τους σε πολλές ίδιες τροφές – ιδιαίτερα σε ζυμωμένα, επεξεργασμένα ή παλαιωμένα προϊόντα – σημαίνει ότι η προσοχή στη διατροφή είναι κρίσιμη για άτομα με ευαισθησίες ή δυσανεξίες σε αυτές τις ουσίες. Για την καλή υγεία, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ποια τρόφιμα περιέχουν ισταμίνη και τυραμίνη και να τα αποφεύγουμε όταν είναι απαραίτητο.