Η βιταμίνη C.

Η βιταμίνη C (γνωστή και ως ασκορβικό οξύ) είναι απαραίτητη για πολλές βασικές λειτουργίες του οργανισμού και ανήκει στις υδατοδιαλυτές βιταμίνες. Το πρόβλημα στον άνθρωπο όμως είναι ότι δεν μπορεί να την παρασκευάσει ο οργανισμός του και άρα πρέπει να την προμηθεύεται από το περιβάλλον με την τροφή.

Δράση

Η Βιταμίνη C βοηθάει στην καταπολέμηση των «Ελευθέρων Ριζών» – ειδικά σε εκείνες τις περιοχές που το μεγαλύτερο μέρος τους περιέχει νερό, όπως το εσωτερικό μέρος των κυττάρων.

Τι κάνει ;

• Ενισχύει τα τριχοειδή αγγεία και τα τοιχώματα των κυττάρων
• Συμμετέχει στον σχηματισμό κολλαγόνου (επιταχύνει την επούλωση πληγών, διατηρεί υγιείς τους συνδέσμους (που συνδέουν τους μύες με τα οστά), τους τένοντες (που συνδέουν τα οστά μεταξύ τους) και τα ούλα.
• Βοηθάει στην πρόληψη και βελτίωση των ασθματικών κρίσεων
• Αποτρέπει το σχηματισμό καταρράκτη
• Σαν αντιοξειδωτικό προστατεύει από τον καρκίνο και τις καρδιαγγειακές παθήσεις.
• Μειώνει τα συμπτώματα γρίπης, συντομεύει τη διάρκεια μιας ασθένειας.
• Συμμετέχει στην παραγωγή αιμοσφαιρίνης Ο κυριότερος ρόλος της βιταμίνης C είναι ότι  ρυθμίζει τις οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις. Υπεισέρχεται στον μεταβολισμό των πρωτεϊνών, λιπών και υδατανθράκων και μετέχει στη διάπλαση του συνδετικού ιστού. Επηρεάζει τη λειτουργία των ενδοκρινών αδένων, επιδρά ευνοϊκά σε περιπτώσεις προσβολής από λοιμογόνα αίτια και προστατεύει από οξείδωση τις λιποδιαλυτές βιταμίνες.

Επίσης η βιταμίνη C:

• μετέχει στην παραγωγή της θυροξίνης, επινεφρίνης, νορεπινεφρίνης, στεροειδών ορμονών και των αιμοσφαιρίων
• συντελεί στη διατήρηση της καλής κατάστασης των αιμοφόρων αγγείων, των οστών και των δοντιών
• διευκολύνει την απορρόφηση του σιδήρου και φυλλικού οξέος από τον οργανισμό και συντελεί στην αποκατάσταση της υγείας
• συντελεί στην αυξημένη παραγωγή λευκοκυττάρων, αντισωμάτων και επαρκών επίπεδων ιντερφερόνων (πρωτεΐνες που έχουν ως βασικό ρόλο την παρεμπόδιση των πολλαπλασιασμών των ιών)
• έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση
• μπορεί να αυξήσει την δράση αντιθρομβωτικών σκευασμάτων
• αλληλεπιδρά με τη δράση της βιταμίνης Β12 και δόση πάνω από 4gr την ημέρα προφυλάσσει από ανεπάρκεια σε Β12.

Χρήση

Ως αντιοξειδωτικό, η Βιταμίνη C παρέχει προστασία ενάντια στον καρκίνο και τα προβλήματα καρδιάς. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι τα χαμηλά επίπεδα αυτής της βιταμίνης σχετίζονται με καρδιακές κρίσεις. Επιπλέον, η Βιταμίνη C μπορεί πραγματικά να συμβάλει στην επιμήκυνση της ανθρώπινης ζωής. Σε μια μελέτη αποδείχτηκε ότι οι άνθρωποι που κατανάλωναν καθημερινά περισσότερα από 300mg Βιταμίνης C (από τροφές και συμπληρώματα) έζησαν περισσότερο από εκείνους που κατανάλωναν λιγότερα από 50mg ημερησίως.

Μία ακόμα μελέτη έδειξε ότι, σε μακροχρόνια βάση, τα συμπληρώματα Βιταμίνης C προστατεύουν σε περίπτωση καταρράκτη. Γυναίκες που λάμβαναν Βιταμίνη C για περισσότερο από 10 χρόνια είχαν κατά 77% χαμηλότερη πιθανότητα να εμφανίσουν πρόωρη θαμπάδα στον κρυσταλλοειδή χιτώνα των ματιών τους – που αποτελεί την πρώτη φάση εκδήλωσης καταρράκτη - σε σχέση με τις γυναίκες που δεν κατανάλωναν συμπληρώματα.

Μέχρι τώρα επικρατούσε η άποψη ότι η βιταμίνη C προστατεύει από τα κρυολογήματα λόγω του ότι χρησιμοποιείται από τα λευκά αιμοσφαίρια του ανοσοποιητικού συστήματος. Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα πως η προφυλακτική χορήγηση της βιταμίνης C με στόχο τη μείωση της συχνότητας της νόσου στον κανονικό πληθυσμό δε φαίνεται να είναι αποτελεσματική. Εξαίρεση αποτελούν οι άνθρωποι που εκτίθενται στο κρύο ή υποβάλλονται σε έντονη σωματική άσκηση, όπως οι αθλητές Μαραθωνίου, οι οποίοι θα μπορούσαν να μειώσουν κατά το ήμισυ, τις πιθανότητές τους να προσβληθούν από κρυολόγημα, λαμβάνοντας βιταμίνη C σε καθημερινή βάση.  Σε ειδικές συνθήκες λοιπόν κατά τις οποίες οι άνθρωποι χρησιμοποιούν προφύλαξη με βιταμίνη C πριν από ακραίες καταστάσεις σωματικής άσκησης ή έκθεσης σε υπερβολικό κρύο, τα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι τα συμπληρώματα βιταμίνης C μπορούν να έχουν ευεργετικές δράσεις.

Ανεπάρκεια

Η έλλειψη της C προκαλεί σκορβούτο, γνωστό και ως “νόσος των ναυτικών”, γιατί παλαιότερα στα πλοία οι ναυτικοί σε μεγάλα ταξίδια κατανάλωναν κονσέρβες και από τη διατροφή τους έλειπε εντελώς η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, με συνέπεια να εκδηλώνουν συχνά τη νόσο. Το σκορβούτο προκαλεί πρήξιμο και μάτωμα στα ούλα, βλάβες στα δόντια, υποδόρια αιματώματα, αιμορραγίες των ιστών και αναιμία. Η χορήγηση βιταμίνης C θεραπεύει εντελώς τη νόσο σε λίγες μέρες..

Συμπτώματα

Σοβαρές παρενέργειες από υπερβολική ποσότητα βιταμίνης C είναι πολύ σπάνια, επειδή το σώμα δεν μπορεί να αποθηκεύσει τη βιταμίνη. Ωστόσο, τα ποσά άνω των 2.000 mg / ημέρα δεν συνιστώνται διότι τέτοιες υψηλές δόσεις μπορεί να προκαλέσουν στομαχικές διαταραχές και διάρροια.

Πολύ μικρή πρόσληψη της βιταμίνης C μπορεί να οδηγήσει σε δείγματα και συμπτώματα της ανεπάρκειας, όπως οι εξής:

• Αναιμία
• Αιμορραγία των ούλων
• Μειωμένη ικανότητα να καταπολεμά τις λοιμώξεις
• Μειωμένος ρυθμός επούλωσης των πληγών
• Ξηρά και εύθραυστα μαλλιά
• Εύκολη εμφάνιση μωλώπων
• Ουλίτιδα (φλεγμονή των ούλων)
• Ρινορραγίες
• Πιθανή αύξηση του σωματικού βάρους, λόγω της επιβράδυνσης του μεταβολισμού
• Τραχύ, ξηρό, φολιδωτό δέρμα
• Οίδημα και πόνος στις αρθρώσεις
• Αποδυναμωμένο σμάλτο των δοντιών
• Ελάχιστη συνιστώμενη πρόσληψη

Ο πίνακας που ακολουθεί περιλαμβάνει την ελάχιστη συνιστώμενη πρόσληψη της βιταμίνης C σε μικρογραμμάρια ημερησίως στα διάφορα επίπεδα ηλικίας.

 Ηλικιωμένοι (65 χρόνων +): Έρευνες δείχνουν ότι τα άτομα αυτά έχουν μειωμένη πρόσληψη βιταμίνης C μέσω της διατροφής τους. Ένα διατροφικό συμπλήρωμα θα είχε ωφέλιμη δράση στην πρόληψη εμφάνισης χρόνιων ασθενειών.