Αυξημένη Κρεατινίνη στο Αίμα και Διατροφικές Οδηγίες

Τι είναι η Κρεατινίνη;

Η κρεατινίνη είναι ένα απόβλητο προϊόν του μεταβολισμού της κρεατίνης, μιας ουσίας που βρίσκεται στους μυς και χρησιμοποιείται για την παραγωγή ενέργειας. Το σώμα παράγει σταθερές ποσότητες κρεατινίνης, οι οποίες αποβάλλονται κυρίως μέσω των νεφρών. Όταν τα επίπεδα κρεατινίνης είναι αυξημένα, αυτό συνήθως σημαίνει ότι οι νεφροί δεν λειτουργούν αποτελεσματικά.

Τιμές Αναφοράς Κρεατινίνης

• Άνδρες: 0.7 - 1.3 mg/dL
• Γυναίκες: 0.6 - 1.1 mg/dL

Αξίες άνω του φυσιολογικού ενδέχεται να υποδεικνύουν:

• Οξεία ή χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
• Αφυδάτωση
• Υψηλή πρόσληψη πρωτεΐνης ή κρεατίνης
• Φαρμακευτική αγωγή
• Μυϊκή βλάβη

Αιτίες Αυξημένης Κρεατινίνης

1. Νεφρική δυσλειτουργία (οξεία ή χρόνια)
2. Υπερβολική πρόσληψη πρωτεΐνης (ιδιαίτερα από ζωικές πηγές)
3. Χρήση συμπληρωμάτων κρεατίνης
4. Αφυδάτωση
5. Φάρμακα (π.χ. μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, ορισμένα αντιβιοτικά)
6. Εντατική άσκηση ή μυϊκή καταστροφή

Πότε είναι Ανησυχητική η Αυξημένη Κρεατινίνη;

Η αυξημένη κρεατινίνη πρέπει να αξιολογείται σε συνδυασμό με άλλες παραμέτρους, όπως η κάθαρση κρεατινίνης και το GFR (ρυθμός σπειραματικής διήθησης). Μόνιμα αυξημένα επίπεδα υποδηλώνουν μειωμένη νεφρική λειτουργία και απαιτούν ιατρική παρακολούθηση.

Διατροφικές Οδηγίες για Άτομα με Αυξημένη Κρεατινίνη

1. Περιορισμός Πρωτεΐνης

Η υπερκατανάλωση πρωτεϊνών μπορεί να επιβαρύνει τους νεφρούς. Δεν συνιστάται πλήρης αποφυγή, αλλά ελεγχόμενη κατανάλωση.

• Προτιμήστε φυτικές πηγές πρωτεΐνης όπως όσπρια (με μέτρο), κινόα, tofu.
• Αποφύγετε κόκκινο κρέας, επεξεργασμένα αλλαντικά και μεγάλα ποσά ζωικής πρωτεΐνης.

2. Ενυδάτωση

Η καλή ενυδάτωση είναι κρίσιμη για τη νεφρική λειτουργία, εκτός εάν υπάρχει περιορισμός υγρών λόγω νεφρικής νόσου.

• Πίνετε άφθονο νερό, εκτός αν υπάρχουν περιορισμοί από ιατρό.

3. Περιορισμός Φωσφόρου και Καλίου

Όταν η νεφρική λειτουργία είναι μειωμένη, το κάλιο και ο φώσφορος συσσωρεύονται.

• Περιορίστε τρόφιμα όπως μπανάνες, πατάτες, σπανάκι, ξηροί καρποί, γαλακτοκομικά.
• Προτιμήστε λαχανικά χαμηλής περιεκτικότητας σε κάλιο (π.χ. λάχανο, κολοκύθι).

4. Μείωση Νάτριου (Αλάτι)

Η υπερκατανάλωση νατρίου επιβαρύνει τα νεφρά και αυξάνει την αρτηριακή πίεση.

• Αποφύγετε επεξεργασμένα τρόφιμα, κονσέρβες, έτοιμα γεύματα.
• Χρησιμοποιήστε βότανα και μπαχαρικά για γεύση.

5. Κατανάλωση Τροφών με Αντιοξειδωτικά

Τα αντιοξειδωτικά συμβάλλουν στην προστασία των κυττάρων από οξειδωτικό στρες.

• Προτιμήστε φρούτα όπως μούρα, φράουλες, και λαχανικά όπως μπρόκολο και κόκκινες πιπεριές.

Τροφές που Πρέπει να Αποφεύγονται

• Κόκκινο κρέας και εντόσθια (υψηλή κρεατίνη και πουρίνες)
• Γαλακτοκομικά υψηλά σε φώσφορο
• Μπανάνα, πορτοκάλι, πατάτα (υψηλά σε κάλιο)
• Αλκοόλ (επιβαρύνει τους νεφρούς και αφυδατώνει)
• Ενεργειακά ποτά και αναψυκτικά με φωσφορικά άλατα

Υγιεινές Επιλογές για Άτομα με Αυξημένη Κρεατινίνη

• Δημητριακά ολικής άλεσης
• Λαχανικά με χαμηλό κάλιο
• Ελαιόλαδο ως βασικό λιπαρό
• Ψωμί χωρίς προσθήκη αλατιού
• Μικρές ποσότητες άπαχου πουλερικού (εφόσον επιτρέπεται)

Συμβουλευτείτε Ειδικό

Η διατροφή σε άτομα με αυξημένη κρεατινίνη πρέπει να είναι εξατομικευμένη, ανάλογα με τη συνολική νεφρική λειτουργία, τα επίπεδα καλίου, φωσφόρου και άλλες παθήσεις. Η συνεργασία με διαιτολόγο και  νεφρολόγο είναι απαραίτητη.

Συμπέρασμα

Η αυξημένη κρεατινίνη είναι ένας σημαντικός δείκτης νεφρικής υγείας. Μέσω της σωστής διατροφής, μπορεί να υποστηριχθεί η λειτουργία των νεφρών και να μειωθεί ο κίνδυνος περαιτέρω επιπλοκών. Ο περιορισμός της πρωτεΐνης, η μείωση νατρίου και φωσφόρου και η αυξημένη κατανάλωση αντιοξειδωτικών τροφών είναι βασικά βήματα.