Στους καρκινοπαθείς ασθενείς, η όρεξη και η διατροφική κατάσταση επιδεινώνονται, λόγω της νόσου και των θεραπειών, που χορηγούνται κατά του καρκίνου.
Για να μπορέσει ο καρκινοπαθής, να ανταπεξέλθει στην καταπόνηση που του προκαλεί ο καρκίνος και οι αντικαρκινικές θεραπείες που λαμβάνει, είναι απαραίτητο να έχει μια όσο το δυνατό καλύτερη διατροφική κατάσταση.
Οι θερμίδες που παίρνει ο καρκινοπαθής κάθε μέρα, είναι συχνά λιγότερες απ’ όσες απαιτούνται στην κατάσταση του. Η ανορεξία και οι παρενέργειες των θεραπειών, τον εμποδίζουν να έχει μια διατροφή, που να του παρέχει τις θερμίδες που πραγματικά χρειάζεται.
Ο καρκινοπαθής ο οποίος χρειάζεται να αυξάνει τις θερμίδες που παίρνει κάθε μέρα, μπορεί να κάνει μικρές αλλαγές στη διατροφή του, έτσι ώστε αυτά που τρώει ή πίνει να του προσφέρουν πιο πολλές θερμίδες.
Μερικές από τις εισηγήσεις, βασίζονται στην προσθήκη περισσότερων ακόρεστων λιπαρών και σύνθετων υδατανθρακων, στην καθημερινή διατροφή. Αυτό θα είναι μόνο για όσο καιρό είναι επηρεασμένη η όρεξη του καρκινοπαθούς και για όσο χρειάζεται αύξηση των καθημερινών θερμίδων που παίρνει. Αργότερα, θα μπορεί να επανέλθει σε μια πιο ισοζυγισμένη διατροφή.
Τα συχνότερα προβλήματα ογκολογικών ασθενών σε σχέση με τη διατροφή είναι:
- μειωμένη όρεξη,
- αλλοίωση γεύσης,
- δυσκαταποσία,
- αλλοίωση όσφρησης,
- ναυτία, κόπωση,
- εμετός,
- αίσθηση κορεσμού,
- τυμπανισμός,
- διάρροια,
- δυσαπορρόφηση,
- δυσκοιλιότητα,
- δυσπεψία,
- βλεννογονίτιδες,
- κατάθλιψη.
Στις εισηγήσεις για αύξηση της πρόσληψης θερμίδων για τους καρκινοπαθείς ασθενείς, περιλαμβάνονται τα ακόλουθα:
1. Προσθήκη στα φαγητά κάποιου λαδιού που αρέσει στον ασθενή, όπως το ελαιόλαδο, το οποίο αυξάνει έτσι τις θερμίδες που προσλαμβάνει. Το ελαιόλαδο στις πατάτες, στο ψωμί, στις φρυγανιές, στο ρύζι, στα δημητριακά, στα ζυμαρικά, στα λαχανικά, στα όσπρια ή ακόμη και σε σούπες, είναι μια πολύ καλή και δημοφιλής επιλογή
2. Η προσθήκη βουτύρου ή μαργαρίνης, με ανάλογο τρόπο, όπως το ελαιόλαδο, είναι επίσης μια καλή επιλογή.
3. Σάντουιτς, στα οποία αντί ψωμιού χρησιμοποιείται κρουασάν ή ψωμί μπριος που έχει περισσότερες θερμίδες.
4. Προσθήκη κομματιών αβοκάντο σε σαλάτες και σε σάντουιτς ή φυστικοβούτυρου ή ταχίνι.
5. Ξηροί καρποί και σπόρια διαφόρων ειδών, που είναι πλούσιοι σε θερμίδες, μπορούν να προστίθενται σε σαλάτες, σε φαγητά που τηγανίζονται ή που ετοιμάζονται σε κατσαρόλα.
6. Προετοιμασία δημητριακών με προσθήκη σε αυτά, μαύρης ζάχαρης, μελιού, αποξηραμένων φρούτων, κρέμας ή βουτύρου από φιστίκια ή ταχίνι με μέλι ή πραλίνα φουντουκιού.
7. Στα γλυκίσματα, να προτίθεται από πάνω, παγωτό ή φρέσκα κρέμα.
8. Κατανάλωση φρούτων από κονσέρβα σε κομπόστα. με γλυκό σιρόπι. Στα φρέσκα φρούτα μπορεί να προστίθενται ζάχαρη και παγωτό
9. Κατανάλωση ροφημάτων πλούσιων σε θερμίδες, όπως οι χυμοί, τα μιλκ σέικ, υγρά παγωτά και ποτά που είναι συμπληρώματα διατροφής.
10. Αποφύγετε ποτά και φαγητό εκτός σπιτιού όσο καρό ακολουθείτε αυτή τη δίαιτα, διότι υπάρχει πάντα ο κίνδυνος μη τήρησης αυστηρών κανόνων υγιεινής σε όλες τις διαδικασίες συντήρησης και προετοιμασίας των τροφίμων.
11. Αν δεν μπορείτε να αποφύγετε το φαγητό εκτός σπιτιού, μη επιλέγετε ποτέ τρόφιμα απαγορευμένα, επιλέγετε γνωστά εστιατόρια και όχι υπαίθρια κιόσκια πώλησης τροφίμων, και μην τρώτε ποτέ τρόφιμα από μπάρμπεκιου.
Αν πρόκειται να χειρουργηθείτε ή αν δεν μπορείτε να σιτιστείτε επαρκώς από το στόμα σε κάποια φάση της θεραπείας σας, ίσως χρειαστεί η χορήγηση τροφής μέσω καθετήρα (πχ ρινογαστρικό) ή στομίας (πχ γαστροστομία) για κάποιο διάστημα, ανάλογα με τη λειτουργικότητα του πεπτικού σωλήνα, ή ακόμη και η χορήγηση παρεντερικής σίτισης (ενδοφλέβια έγχυση). Σε αυτή την περίπτωση χρησιμοποιούνται ειδικά διαλύματα σίτισης με παρακολούθηση ιατρού και διατροφολόγου.
Όσον αφορά στην ανορεξία, συχνά συστήνονται φάρμακα ως υποστηρικτική αγωγή, ενώ σημαντική είναι η ψυχολογική στήριξη που παρέχει το οικογενειακό περιβάλλον.
Η διατροφική παρέμβαση είναι σημαντική, γενικά, τόσο ως προς την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προαναφέρθηκαν αλλά και ως προς την βελτίωση της κατάστασης θρέψης, η οποία με τη σειρά της βοηθά στην καλύτερη ανταπόκρισή σας στην φαρμακευτική θεραπεία. Η προσπάθεια, εξάλλου, για σωστή κατά περίπτωση διατροφή δημιουργεί καλή διάθεση και βελτιώνει την ποιότητα ζωής.